Op zondag 18 maart 2018 wordt in de Kumpulan op het landgoed Bronbeek te Arnhem het onderwerp ‘De Molukken’ behandeld. Sprekers zijn Fridus Steijlen, Hans Straver, Jeftha Pattikawa en Jeanne Brunk-Tan. Dit is de derde en laatste themazondag van het 12e seizoen.
Nog voor de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie beoogden vaderlandse handelaren een nederzetting in de Molukken te vestigen. De naam is afgeleid van het Arabische woord voor ‘koningen’ Muluk; in het Indonesisch Maluku. De eilandengroep bestaat uit Noord-Molukken (Halmahera, Ternate, Bacan- en Obi-eilanden) en Midden- en Zuid-Molukken (Buru, Ceram, Ambon, Banda-eilanden, Saparua, Haruku en Nusa Laut). Tussen 1607 en 1800 was deze eilandengroep een belangrijke leverancier voor specerijen zoals peper, nootmuskaat en kruidnagel.
De Molukken sprak ook tot de verbeelding van onderzoekers en schrijvers.
Na de stichting van Batavia (1619) konden de VOC en de Raad van Indië rekenen op de inzet van uit de Molukken afkomstige soldaten. Vanaf 1830 namen de Molukse soldaten in het KNIL een bevoorrechte positie in. Maar na de opheffing van het KNIL (26 juli 1950) veranderde dat. De Nederlandse regering besloot de 4000 Molukse militairen tot de Nederlandse Koninklijke Landmacht toe te laten. Ze kregen het dienstbevel met hun familieleden naar Nederland te komen. Maar het verliep anders. Nog tijdens deze overtocht werden ze uit de Nederlandse krijgsdienst ontslagen. Niet iedere Molukse militair legde zich bij zijn ontslag neer.
Uiteindelijk kwamen er zo’n 12.000 Molukkers naar Nederland, waar ze in woonoorden verspreid over het land werden gevestigd. Vanuit Nederland onderhouden de Molukkers tot op de dag van vandaag een voor hen betekenisvolle relatie met de Molukken.
Programma
10.00 – 11.00 Ontvangst met koffie of thee en spekkoek
11.00 – 11.05 Opening door dagvoorzitter Adrienne Zuiderweg
11.05 – 11.35 Jeanne Brunk-Tan: De blinde ‘ziener’ van Ambon
11.35 – 12.05 Hans Straver: Nederlandse verhalen over vaders en dochters in de
geschiedenis van de Molukken
12.05 – 14.00 pauze met Indisch lunchbuffet
14.00 – 14.30 Fridus Steijlen: Samen sta je sterk: de geschiedenis van Molukse organisaties
in Nederland
14.30 – 15.00 Jeftha Pattikawa: ‘Waspada’, wees alert en waakzaam
15.00 Afsluiting door dagvoorzitter Adrienne Zuiderweg
Sprekers
Jeanne Brunk-Tan, geboren in Bandung, woont sinds 1966 in Duitsland. Na haar promotie en habilitatie in Frankfurt was ze verbonden aan de afdeling Endokrinologie van de Universitäts Frauenklinik Frankfurt. Ze is nu vrijwillig begeleidster bij een schooltuin en botanisch tuin in Frankfurt. Ze publiceert historisch-botanische bijdragen.
Hans Straver studeerde Algemene Literatuurwetenschap. Hij was vanaf de oprichting verbonden aan het Landelijk Steunpunt Educatie Molukkers. Hij publiceerde de tweedelige thematische bloemlezing Wonder en geweld. De Molukken in de verbeelding van vertellers en schrijvers (2007) en de leeseditie Christina Martha. Oosters, romantisch historisch tafereel door Q.M.R. Ver Huell (2013). Op 7 februari 2018 promoveerde hij aan de Universiteit Leiden op zijn proefschrift Vaders en dochters. Molukse historie in de Nederlandse literatuur van de negentiende eeuw en haar weerklank in Indonesië.
Fridus Steijlen is senior onderzoeker bij het KITLV in Leiden en bijzonder hoogleraar Molukse migratie en cultuur in comparatief perspectief aan de VU (een leerstoel vanwege de stichting Moluks Historisch Museum). Hij is sinds het midden van de jaren zeventig bij de Molukse gemeenschap betrokken en heeft al meerdere publicaties over Molukkers op zijn naam staan. Waaronder In Nederland gebleven. De geschiedenis van de Molukkers 1951-2006 (2006), hét naslagwerk dat hij schreef samen met Henk Smeets.
Jeftha Pattikawa werkt bij de Amsterdamse organisatie Imagine IC, de pionier in het erfgoed van actueel grootstedelijk samenleven. Tevens is hij filmmaker en werkt aan de lange documentaire ‘Verloren Banden’. Zijn laatste film Tifa reist op dit moment langs internationale filmfestivals en is geselecteerd voor GoShort in Nijmegen, hét festival voor de korte film in Nederland.
Dagvoorzitter Adrienne Zuiderweg is gepromoveerd op een geschiedenis van de Indisch-Nederlandse literatuur en door VOC-personeel geschreven poëzie. Momenteel werkt ze aan een historisch-literaire- en -culturele beschrijving van Batavia en stelt ze een bloemlezing van Compagniespoëzie samen. Ze organiseert culturele en literaire bijeenkomsten over Indië en Indonesië en is secretaris van de Stichting Indisch Erfgoed.
Inschrijving
Een dagprogramma kost € 27,50 p.p. inclusief koffie of thee met spekkoek, Indisch buffet en een consumptie. Er is geen kaartverkoop ter plaatse.
Inschrijven gaat via de webshop op www.kumpulan.nl tab ‘Themazondagen. Na betaling kunt u uw kaart(en) printen.
Themazondagen 2018-2019
Noteert u alvast de themazondagen in 2018-2019? Die zijn op 9 december 2018, 20 januari 2019, 17 februari 2019 en 24 maart 2019.
Locatie en bereikbaarheid
De themazondag vindt plaats in het reünie- en congrescentrum Kumpulan, Landgoed Bronbeek, Velperweg, 147, 6824 MB Arnhem.
Ontvangst is vanaf 10:00 uur, zaal open 10:30 uur.
Het programma duurt van 11:00 uur tot 15:00 uur, inclusief pauze met het Indisch lunchbuffet.
U kunt vrij parkeren op het landgoed. Behoudens geleidehonden, zijn honden niet toegestaan.
Openbaar vervoer: bus 1 vanaf station Arnhem CS richting Velp, halte Bronbeek.
Contactpersoon
Mevrouw Geertje Besselink, bestuurslid van de Stichting Vrienden van Bronbeek, is uw contactpersoon voor de themazondagen. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u zich tot haar wenden via e-mail geertjebesselink@gmail.com en M 06-20976818.
